Hoge belastingen, nieuwste technologieën en
een flinke dosis psychologie. Dit alles zit achter de prijzen voor
veganistische plantendranken. Sebastian Lege leert in Zweden hoe de trenddrankjes worden geproduceerd en laat zien hoe je ze thuis kunt gebruiken
je kunt het goedkoop zelf maken. Zaden, granen of noten zijn nodig om plantaardige melkalternatieven te produceren – en een machine in XXL-formaat. SEBASTIAN: "Voor mijn barista-melkalternatieven heb ik hier een piramidemenger van 12 pk." De blenders zijn de sleutel tot het maken van kruidendranken. Alleen door hen worden de ingrediënten een soort kunstmatige melk. SEBASTIAN: "De tijdschriften zijn geladen – nu komt het vullen." Lege wil acht verschillende melkalternatieven produceren. Om dit te doen, weekte hij de noten en granen enkele uren in water. SEBASTIAN: "We beginnen met de amandelen. Voor een liter." SEBASTIAN: "Soja!" Sebastian gebruikt heel weinig van de dure basisingrediënten.
SEBASTIAN: "Hazelnoten. Er zit meer in mijn bakkersnotenhoekje." "Macadamia. Nu wordt het echt exotisch." "Cachou." "Haver." "Hennepzaden." "Ruikt heel neutraal." "En last but not least: Rijst. De goedkoopste grondstof van alles wat hier op tafel ligt." Over het algemeen maakt de hoeveelheid noten en granen slechts een paar procent uit van het recept. Het hoofdbestanddeel is: water. SEBASTIAN: "Precies een liter." Dit betekent dat de pure waarde van de goederen extreem goedkoop blijft. Leg weliswaar alle ingrediënten in de supermarkt
gekocht – de kosten per liter zijn in het centbereik. Zelfs met de producten op de markt zit er maar een klein percentage van het hoofdingrediënt in de drank. Dus waar komt de hoge prijs vandaan? De bereiding van de koevrije melk is in ieder geval niet heel ingewikkeld.
SEBASTIAN: "Met een druk op de knop: acht verschillende zaden en noten melken." Mixer power mars! Om iets melkachtigs te maken van water en noten of granen, de ingrediënten worden fijngehakt en gemengd. "De melkvervanger is al klaar, maar het is niet genoeg om het op te schuimen." Aan de hand van het voorbeeld van de haverdrank onthult Lege
het geheim achter het schuim. Eerst filtert het de laatste deeltjes eruit. De haverdrank zou nu lekker zijn, maar er ontbreken nog ingrediënten voor het opschuimen. Ook hier niets duurs. Lege neemt zijn toevlucht tot beproefde industriële middelen. SEBASTIAN: "Een beetje carrageen voor de binding." "Dus ook hetzelfde emaille
ontstaat als koemelk." Carrageen is afkomstig van rode algen en wordt vaak gebruikt als geleermiddel of verdikkingsmiddel.
Nu sojalecithine. Het poeder moet met Leges erin
Kunstmelk neemt meer vet op. SEBASTIAN: "Echte koemelk bevat van nature vet – onze havermelk nauwelijks." "Dus we moeten een beetje olie toevoegen, om de stabiliteit in ons schuim dienovereenkomstig te krijgen." Sebastian gebruikt zonnebloemolie. SEBASTIAN: "En die van ons is klaar
Alternatief voor Barrista-melk." Simpel, snel en gemaakt van goedkope ingrediënten. SEBASTIAN: "Geweldig!" Het resultaat is indrukwekkend! De haverdrank is perfect
schuim. SEBASTIAN: "Lekker." Al met al bedragen Sebastians kostprijs voor de Barista Edition slechts 40 cent. Maar waarom zijn de drankjes in de winkels zo duur? In ons assortiment kosten ze allemaal meer dan twee euro per liter. Sebastian wil het uitzoeken bij een van de grootste haverdrankfabrikanten ter wereld. Dus gaat hij naar Zweden. SEBASTIAN: "Ja, het is daar!" "Wow, wat een enorm bedrijf." "Hallo – mijn naam is Sebastian, van de Duitse televisie." "Ik wil je binnenlaten."
– "Bedankt." Goed beveiligd worden hier de haverdranken van het bedrijf Oatly geproduceerd. Sinds bijna een jaar liggen ze ook in de Duitse supermarkten Er arriveert een nieuwe lading haver met Sebastian.
EHLDE: "Zo wordt de haver geleverd." Elke dag komt er een vrachtwagen met de grondstof aan. SEBASTIAN: "Er wordt zoveel haver aan je geleverd?" EHLDE: "Er zit 40 ton haver in elke silo.
Onze dagelijkse omzet." "Zo snel als de markt groeit,
straks nog meer." Feit is: als je zoveel haver koopt,
krijgt een behoorlijke kwantumkorting en betaal er veel minder voor
Granen als Sebastian in de supermarkt. We willen de exacte aankoopprijs
maar vertel het niet aan het bedrijf.
SEBASTIAN: "Oh wauw!" EHLDE: "Nu gaan we de haverfabriek in" Elk uur komen hier 8.000 verpakkingen van één liter van de lopende band. De bestseller is de duurste
Barista drankje voor ruim 2 euro. Maar wat zegt het bedrijf over de zelfgemaakte havermelk van Sebastian kost hem maar 40 cent per liter? EHLDE: "Zelfs zonder het te proberen, weet ik zeker dat je een geweldige haverdrank hebt gemixt." "Maar bereikt zonder onze technologie
gewoon niet op hetzelfde niveau." In vergelijking met melk zijn plantendranken
nog steeds nicheproducten. Fabrieksinstallaties en processen daarvoor
ontwikkelen kost geld. De verkoopprijs moet dit weerspiegelen.
Daarnaast zijn er factoren die
Sebastian's werkplaatsrecord ontbrak. Officiële hygiënenormen bijvoorbeeld
of verpakking en transport. Maar ze gelden ook voor koemelk. Hoe verklaart het bedrijf Oatly de
immens prijsverschil? EHLDE: "In tegenstelling tot melk is er voor
onze industrie krijgt geen subsidies." "En dan het Duitse belastingstelsel: onze drankjes worden als 'drankjes' belast tegen 19 procent." "Voor melk is dat maar 7 procent.
Dat maakt een groot verschil." Nadeel van subsidies? Volgens ons onderzoek subsidieert de EU geen melk meer maar boeren in het algemeen. Ook de haverboer krijgt geld voor elke hectare bouwland – net als de melkveehouder voor zijn weilanden. Maar in feite betalen we met 7% veel minder btw op melk dan de 19% op de haverdrank. En er is ook een psychologische factor. SCHAUTZ: "Deze producten zijn
natuurlijk in, zijn trendy, zijn hip." "En voor veel consumenten is melk dat wel
iets niet zo goed." "Ze gaan liever voor iets anders en zijn bereid daarvoor dieper te graven. "En ook hier bepaalt natuurlijk de vraag de prijs.
En consumenten betalen graag meer." Hippe factor en slimme marketing
zitten dus ook in de hoge prijs. "Frustrerend voor degenen die afhankelijk zijn van melkalternatieven, zoals mensen met lactose-intolerantie. Dat is ongeveer rond
15 procent van de Duitsers. En niet alleen voor de drankjes moeten klanten diep in de buidel tasten – ook andere veganistische melkvervangers zijn beduidend duurder dan het origineel van de koe. In onze steekproef kosten plantaardige yoghurtvervangers 35 procent meer. Alternatieven voor roomkaas zijn 37 procent duurder. En roomalternatieven zijn 20 procent duurder dan producten die melk bevatten. Conclusie: de industrie weet hoeveel
klanten zijn bereid te betalen en maakt graag gebruik van deze bereidheid –
ongeacht de waarde van de goederen. Wat vind je lekkerder in koffie:
Havermelk of koemelk? Vertel het ons in de comments! En waar is het beste
Eten daar en wat er echt in zit vast, laten we je zien op ons kanaal ZDFbesseresser!