Vertaald door: Axel Saffran
Nagekeken door: Els De Keyser Hallo. Ik wil mijn lezing beginnen met twee vragen. De eerste is: hoeveel mensen hier eten varkensvlees? Steek je hand op. O, dat zijn er veel. En hoeveel mensen hebben daadwerkelijk een levend varken gezien
dat dit vlees produceert? Afgelopen jaar? In Nederland, waar ik vandaan kom, zie je eigenlijk nooit een varken,
wat vreemd is, want op een bevolking
van 16 miljoen mensen hebben we 12 miljoen varkens.

Natuurlijk kunnen de Nederlanders
niet al die varkens eten. Ze eten ongeveer een derde;
de rest wordt geëxporteerd naar allerlei landen in Europa
en de rest van de wereld. Veel gaat naar Engeland en Duitsland. En waar ik benieuwd naar was — van oudsher werd heel het varken gebruikt zodat niets werd verspild … en ik was benieuwd of dit nog steeds het geval is. Ik heb ongeveer drie jaar
onderzoek gedaan. Ik volgde een bepaald varken met nummer "05049" helemaal tot het einde en tot welke producten ermee gemaakt zijn. In die jaren ontmoette ik allerlei mensen, bijvoorbeeld boeren
en slagers, wat logisch lijkt. Maar ook makers van aluminium-mallen, munitiefabrikanten …allerlei soorten mensen. En wat me opviel is dat de boeren geen idee hadden wat van hun varkens gemaakt werd, maar de consumenten — wij dus — hadden ook geen idee dat varkens in al deze producten zitten.

Dus wat ik heb gedaan, is al dit onderzoek omvormen tot — …in feite
een productcatalogus van dit ene varken, met een duplicaat van zijn oormerk aan de kaft. Het bestaat uit zeven hoofdstukken. De hoofdstukken zijn huid,
botten, vlees, interne organen, bloed, vet en diversen. (Gelach) In totaal wegen ze 103.7 kilogram. En om je te laten zien hoe vaak je delen van dit varken
tegenkomt op een normale dag, wil ik wat afbeeldingen
uit het boek laten zien. Je begint de dag
waarschijnlijk met een douche. In zeep zitten vetzuren, gemaakt van gekookt beendervet, als uithardingsmiddel, maar tevens voor een parelachtig effect. Dan, als je rondkijkt in de badkamer, zie je nog veel meer producten zoals shampoo, conditioner, anti-rimpel creme, body lotion, maar ook tandpasta.

Dus, voor het ontbijt heb je het varken al zo vaak ontmoet. Dan het ontbijt: het varken dat ik volgde, de haren van het varken, of eiwitten daaruit, werden gebruikt als broodverbetermiddel. (Gelach) Nou ja, dat zegt de producent,
dat het "verbeteraar" is, natuurlijk. In halvarine, en veel producten
met een laag vetgehalte, gaat, als je het vet eruit haalt,
ook de smaak en textuur verloren. Dus ze stoppen er gelatine voor in de plaats om de textuur te behouden. Op weg naar je werk,
onder de weg of de gebouwen die je ziet, zou wel eens celbeton kunnen zitten, een heel lichte betonsoort waarin eiwitten van beenderen zit, en die volledig herbruikbaar is. In de remmen van treinen,
tenminste de Duitse, heb je dit onderdeel van de rem gemaakt van beendermeel.

En in kaasgebak
en allerlei soorten desserts, zoals chocolademousse,
tiramisù, vanillepudding, alles wat gekoeld wordt in de supermarkt, zit gelatine voor het uiterlijk. Beenderporselein: een klassieker. De beenaarde in beenderporcelein geeft het zijn doorschijnendheid en ook zijn sterkte, voor het maken van deze fijne vormen zoals dit hert. In interieurontwerp
is het varken heel… aanwezig. Het wordt in verf gebruikt voor de textuur, maar ook voor de glans. In schuurpapier is beenderlijm de lijm tussen het zand en het papier. En verfkwasten. Haren worden zeer geschikt geacht
voor het maken van kwasten vanwege hun slijtvastheid. Ik wilde eigenlijk geen vlees laten zien, want uiteraard is
de helft van het boek vlees, en dat ken je waarschijnlijk. Maar ik wilde je deze niet onthouden: 'portie-gecontroleerde stukken vlees'. En het wordt verkocht in het diepvriesgedeelte
van de supermarkt.

En in feite is het biefstuk. Dus dit wordt verkocht als koe, maar als je een koe slacht — tenminste in de
industriële vleesverwerking — daar hebben ze allemaal kleine stukjes over die ze niet als biefstuk kunnen verkopen, dus dan lijmen ze de stukken aan elkaar met trombine uit varkensbloed tot een heel lange worst, die ze invriezen, en in plakjes snijden en als biefstuk verkopen. En dit gebeurt ook
met tonijn en sint-jakobsnoten. Bij de biefstuk drink je
misschien een biertje.

Tijdens het brouwproces
ontstaan troebele delen in het bier, en om die eruit te krijgen, gieten sommige bedrijven het bier door een soort gelatinezeef om de troebelheid weg te krijgen. Dit geldt trouwens ook voor wijn en vruchtensap. Er is een bedrijf in Griekenland dat deze sigaretten produceert met hemoglobine van varkens in het filter. En volgens hen creëert dit een "kunstmatige long" in het filter. (Gelach) Dus dit is een gezondere sigaret. (Gelach) Injecteerbaar collageen —
sinds de jaren 70 gebruikt men varkenscollageen
om in rimpels te injecteren. De reden hiervoor is
dat varkens erg lijken op mensen, dus het collageen ook. Nou, dit moet wel
het vreemdste zijn wat ik vond. Dit is een kogel, afkomstig van een heel grote
munitieproducent in de Verenigde Staten. En terwijl ik dit boek maakte, nam ik contact op met alle producenten, want ik wilde dat ze me echte monsters en voorbeelden stuurden. Dus ik stuurde dit bedrijf een mail: "Hallo, ik ben Christien.
I doe dit onderzoek.

Kunt u mij een kogel toesturen?" (Gelach) En ik verwachtte niet eens
een antwoord op de mail. Maar ze mailden terug: "Dank je voor je email.
Wat een interessant verhaal. Sta je op enige wijze in contact
met de Nederlands regering? Dat vond ik erg vreemd, alsof de Nederlandse regering
emails verstuurt. (Gelach) Het mooiste wat ik vond, althans wat ik zelf het mooiste vind
in het boek, is deze hartklep.

Het is feitelijk een heel low-tech en heel high-tech product tegelijkertijd. Het low-tech deel is letterlijk
een hartklep van een varken geplaatst in het high-tech deel, een mal van geheugenmetaal. En deze kun je implanteren in een menselijk hart zonder openhartoperatie, En zodra ze op de juiste plek is, halen ze de mal weg, en de hartklep krijgt deze vorm, en begint op dat moment met kloppen. Het is echt een soort magisch moment. Dit is een Nederlands bedrijf. Dus ik belde ze en vroeg: "Kan ik een hartklep van jullie lenen?" De makers van dit ding
waren heel enthousiast. Ze zeiden: "Okay, we stoppen het
in een pot met formaline, en je kunt het lenen." Fantastisch. En toen
hoorde ik wekenlang niets meer, dus ik belde, en vroeg: "Hoe zit het met de hartklep?" Toen zeiden ze: "Nou,
de directeur van het bedrijf besloot om je de hartklep niet te lenen, want hij wil zijn product niet geassocieerd zien met varkens". (Gelach) Het laatste product uit het boek
dat ik laat zien is duurzame energie — om te laten zien of mijn eerste vraag, of alles van het varken
wordt gebruikt, nog steeds waar is.

Ja dus, want alles wat
onbruikbaar is voor iets anders wordt omgezet in brandstof die kan worden gebruikt
als duurzame energiebron. In totaal vond ik 185 producten. En wat ze me lieten zien is dat, ten eerste, het is — zacht uitgedrukt — vreemd dat we deze varkens niet als koningen en koninginnen behandelen. En ten tweede:
we hebben feitelijk geen idee waarvan alle producten
om ons heen gemaakt zijn. Je zou misschien denken
dat ik erg van varkens houd, maar eigenlijk — nouja een beetje wel — maar ik hou meer van grondstoffen in het algemeen. En ik denk dat,
om beter te kunnen zorgen voor wat achter onze producten steekt — dus: de dieren, de gewassen, de planten, de niet-duurzame materialen, maar ook de mensen
die deze producten maken — zou de eerste stap zijn,
dat je weet dat ze bestaan.

Dank je wel. (Applaus).