Wat is dat voor dorp? Euhmm Burgwerd Een heel klein dorpje volgens mij Burgwerd. Wij hadden er nog nooit van gehoord maar het plaatsje ligt op onze weg naar Franeker een van die mooie Friese elf steden waar we op zoek gaan naar ons alternatieve elfstedentochtkruisje Ze zopen als kreupels zeggen wij dan We belanden er midden in de file maar dan eentje waar je graag even voor stil staat En we passeren een historisch pakhuis Welkom in Museum het Kaaspakhuis Dit is onze boot En dit zijn wij Mag ik nu een keer vertellen waar we heen gaan? Nou eigenlijk is dat mijn tekst! Meestal varen we in Friesland maar als we vakantie hebben toeren we door heel Nederland het liefst zo ver we kunnen komen We vertrekken vandaag vanuit Bolsward en varen over de trekvaart tot Oosterlittens waarna we over de Franekervaart verder gaan naar het vriendelijke vestingstadje ook wel de Ster van de Friese Elfsteden genoemd Eenentwintig bruggen komen we tegen waarvan de laagste vaste brug twee meter veertig is Langs het water hebben we nog even zicht op de robuuste Martinikerk die we een volgende keer hopen te bezoeken.

Want net als de vorige keer komen we hier op een feestdag en staan we weer overal voor een dichte deur De Bolswardertrekvaart heet het water hier vroeger ook wel de ‘vaart met 99 bochten’ genoemd aangelegd in de 17e eeuw door oude kreken en geulen met ook toen bedrijvigheid langs het water Buiten Bolsward slingert de vaart zich door de groene graslanden met de rijke terpdorpen van de Greidhoeke met inderdaad veel bochten maar of het er 99 zijn? Wat is dat voor dorp? Euhmm Burgwerd Een heel klein dorpje volgens mij En we gaan daarna naar Wommels Ja, naar het Kaaspakhuis Is dat een museum ofzo? Je kunt er geen kaas kopen Het is een museum over melk en kaas en boter Alles wat de koe produceert Ik heb begrepen dat vanwege die boterhandel en de accijnzen die dat allemaal opbracht Dat daarvan dat hele mooie stadhuis in Bolsward is gebouwd Hij ligt er nog niet zo heel erg lang, deze Burgwerderpijp Maar ze waren er vast heel blij mee, de inwoners van Burgwerd Van de vorige brug kregen ze tuitende oren schrijft de Leeuwarder Courant in 1952 omdat de brug rammelde en ratelde bij elke auto die voorbij kwam Deze poldermolen wordt wel ‘een sieraad in de wijde ruimte’ genoemd Z’n voorganger werd door brand verwoest waarna op de fundamenten een molen uit Hallum werd neergezet Dit lijkt een dijkje van niks maar toch is-ie wereldberoemd deze eeuwenoude 42 kilometer lange slaperdijk de Slachte die een groot deel van Friesland tegen het water moest beschermen Tijdens de watersnood van 1825 deed hij voor het laatst dienst maar inmiddels is hij te laag en heeft de kronkelige dijk een nieuwe rol als toneel van de Slachtemarathon Hier aanleggen? Ja! Wil je hem wat verder naar voren doen? Nou, je kaaspakhuis Kaaspakhuis en we liggen hier vlakbij de brandweer, dus het komt helemaal goed Nou komt goed uit, de brug staat op dubbel rood We moeten het museum ook even bekijken Het hoort bij de historie van deze omgeving Dat is een Slachte uit 1707 Het is een rijksmonument Nou, zullen we naar het Kaaspakhuis? Kom je ook? Welkom in museum het Kaaspakhuis Het werd in 1905 als kaaspakhuis gebouwd En heeft tot 1970 als zodanig gefunctioneerd Kun jij het je nog herinneren dat ze met die melkbussen reden.

Nee… Ik herinner me het nog wel, dat ze klaarstonden om opgehaald te worden bij de boer En werden ze ook nog met paard en wagen opgehaald? Nee, volgens mij niet, met een vrachtwagen of bestelauto of zo Kun je je dat dan nog herinneren? Nee absoluut niet, dat heb ik nooit gezien Wat staat erop? De kaasafdeling van de zuivelfabriek Echte nep… Deze op schaal nagebouwde stoomzuivelfabriek is een unieke natuurgetrouwe kopie van een boterfabriek op stoomkracht Die rond 1910 in veel plaatsen te vinden was Kijk dat is de molen waar we net voorbij kwamen in de Bolswardertrekvaart Maar dat huisje stond er niet meer naast O ja, even kijken of we hier water kunnen krijgen Hij doet het niet, hij komt steeds weer terug Nou wat een gedoe met dat water zeg Ja, met harde wind aanleggen dat ging nog wel maar dat het ding het dan niet doet dat is wel heel frustrerend En dit is Winsum De plaats ontstond op een van de hoogste terpen van Friesland maar daar zien we helemaal niets van als we door de Bruggebuurt varen Bedankt hé! De plaats is tegenwoordig vooral bekend van het Fries Kampioenschap Fierljeppen dat hier al tientallen jaren wordt versprongen Franeker: een van die beroemde Friese elf steden De schaatsers gingen er in hoog tempo aan voorbij Deze zes, waaronder vier Friezen bereikten na een tocht van vijf uur rijden ook in Franeker de eerste controlepost Maar wij leggen op ons gemak aan om dit stadje eens goed te bekijken Ik vind het hier niet leuk, jij wel? Nee, hier niet.

Hier is een stekkerding. Ja! Kijk! Ja, ik zie het. Mooi onopvallend! Dat Kaaspakhuis, wat vond je ervan? Nou ik vond het heel leuk om te zien Er waren mooie dingen om te zien, een mooie maquette over een melkfabriek mooie foto's Echt van hoe het vroeger toeging Maar je miste wel een beetje de actualiteit Ja. Ik bedoel tegenwoordig ja, als je het hebt over melk produceren dan heb je het ook over mest en stikstof en daar viel niks over terug te vinden Het was echt andere tijden zeg maar Heb jij dit weer besteld? Ja, speciaal voor de boeren Het is veel te droog geweest Schaatsers komen we natuurlijk niet tegen Maar we belanden hier wel midden in een andere elfstedentocht! Het is de Elfsteden Oldtimerrally, een uniek, rijdend museum! Het planetarium van Eise Eisinga is een van Franeker’s parels Toen half Friesland bang was dat de aarde zou vergaan bouwde Eisinga in zijn woonkamer een machine om te laten zien hoe de planeten bewegen Maar waarom waren die Friezen nou zo bang? En hoe verging het de planetenbouwer verder? Dat kun je lezen op onze website decanicula.nl Franeker heeft nog veel meer parels Het Korendragershuisje bijvoorbeeld waar aangevoerde granen en peulvruchten werden versjouwd en gewogen Het is gratis toegankelijk en bijna altijd open Kijk! Een stadsgids! Dat is mooi man En het imposante stadhuis In de Voorstraat staat het Martenahuis vroeger een adellijk huis, tegenwoordig een museum Achter de stins is de Martenatuin, met stinzenplanten die als wij er zijn, bijna allemaal zijn uitgebloeid Gelukkig staan er nog veel meer mooie bloemen We moeten nog op zoek naar onze trofee ons alternatieve elfstedenkruisje Ja, denk je dat ze hier theeplanten hebben Nee, het wordt geen thee, maar een fles met een mooi verhaal! Dat is het Franeker bier de Schenker Dit is hem Vroeger had je hier de universiteit Veel professoren, veel studenten Maar ze stonden ook bekend en berucht om hun Zuipen zeg ik maar Ze zopen als kreupels En toen werd er een schenker aangesteld en die haalde dan het bier uit het biervat en dan schonk hij de glazen in van de studenten en de professoren alleen als de schenker niet je vriend was kreeg je dus niks je kunt het ook vergelijken met een tafelwijn hij wordt op tafel gezet, kleine glaasjes en dan Uitdelen want het is natuurlijk een grote fles, die heb je niet in een keer op We gaan bijna verder naar onze volgende elfstedenstad Bijna, want we moeten natuurlijk nog even een kijkje nemen bij de plek waar al meer dan honderdvijftig jaar de kaatswedstrijd PC wordt gehouden De torens bij de ingang doen mij vooral denken aan het spelletje Zwerkbal dat door Harry Potter en z’n tovenaarsvrienden wordt gespeeld maar in de echte wereld herinneren ze aan een kasteel Nu is het een mooi veld maar dat is niet altijd zo geweest Vertel! Nou er heeft een heel groot slot gestaan! Het Sjaerdemaslot Heb jij wel eens gekaatst? Misschien dat ik het op de middelbare school een keertje heb gedaan, maar vaker echt niet maar het is wel een hele typische Friese traditie en dit is voor het kaatsen het heilige der heiligen het Sjukelan noemen ze dat Er is ook nog zo'n speciale term hé, die te pas en te onpas wordt gebruikt Ja, dat is een bovenhandse slag en die noemen ze de Boppeslag …

In het voordeel van … met dank aan deze Boppeslach Dan sla je dus met de hand boven je hoofd de bal naar de tegenstander toe En waarom is dat zo bijzonder dan? Ja, bovenslag, ja Ze zeggen toch ook altijd Fryslan Boppe?! Hoewel wij dat eigenlijk ook wel vinden verlaten we Friesland toch voor een paar weken We gaan voor de tweede keer op weg naar Zeeland Nou we wilden eigenlijk via het IJsselmeer, Markermeer naar Amsterdam maar het gaat vrij hard waaien Ik denk dat het beter is dat we binnendoor gaan door de polder via Dronten, Lelystad, Almere en dat we daar oversteken naar Amsterdam De vorige tocht haalden we het niet vanwege de wind Gaat het deze keer wel lukken? Jullie gaan het zien! Geef de video een like en abonneer je op ons kanaal dan zie je de nieuwste video’s meteen En je kunt ons sinds kort extra steunen met deze knop bedankt waarmee je een bedrag naar keuze kunt doneren waarmee wij nog veel meer video’s kunnen maken Iedereen die dat al gedaan heeft: heel erg bedankt we stellen het heel erg op prijs! En jullie allemaal: bedankt voor het kijken!